قابل ذکر است که فایل Pdf و Word کتاب در صورت تمایل مشتری پس از خرید ارسال میگردد.

حق برخورداری از زندگی رضایت‌بخش و رفاه اجتماعی و توسعه اقتصادی از جمله حقوق بشر مذکور در میثاق حقوق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است که از زمان لازم‌الاجرا شدن آن (1976) تا کنون علیرغم تأکیدات مکرر، در بسیاری از کشورها تحقق نیافته است و یکی از علل آن تحریم‌های اقتصادی ناعادلانه می‌باشد. در روابط بین‌الملل معاصر تحریم‌ها ابزارهایی برای حل و فصل اختلافات و دستیابی به اهداف سیاسی خاصي تلقی می‌شود که غالباً انعکاس از نارضایتی اعضای قدرتمند شورای امنیت از رفتار بین‌المللی و داخلی سایر اعضاء می‌باشد. استفاده از ابزار اقتصادی و مالی یکی از روش‌های موثر در اجرای سیاست خارجی و تحقق اهداف و تأمین منافع است. معمولاً تحریم‌های اقتصادی و بانکی اعمال شده طی سال‌های اخیر علیه ایران جهت وادار نمودن ایران به کنار گذاشتن برنامه‌های هسته‌ای خود می‌باشد بدین منظور در این کتاب برآنیم تا با بررسی ابعاد حقوقی تحریم‌های اعمال شده بر نظام بانکی ایران و فعالیتهای بین‌المللی آن نسبت به کاهش آثار این تحریم‌ها و گزینه‌های پیش‌روی موجود جهت مقابله با آنها را بررسی نمائیم.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: ماهیت و ابعاد برجام و تحریم­ها ------------------------------ 1

1-1. تاریخچه تحریم--------------------------------------------------------- 2

1-2. مفاهیم پایه------------------------------------------------------------ 2

1-2-1. تحریم---------------------------------------------------------- 2

1-2-2. برجام----------------------------------------------------------- 4

1-2-3. قراردادهای بین­المللی----------------------------------------------- 7

1-2-4. اصول حقوقی----------------------------------------------------- 8

1-2-5. قواعد آمره یا قانون ساز---------------------------------------------- 9

1-2-6. معاهده--------------------------------------------------------- 10

1-2-7. فورس‌ماژور------------------------------------------------------ 10

1-2. مبانی پایه------------------------------------------------------------ 11

1-2-1. اهداف تحریم---------------------------------------------------- 11

1-2-2. ماهیت حقوقی تحریم---------------------------------------------- 12

1-2-3. انواع مختلف تحریم----------------------------------------------- 13

1-2-3-1. تحریم تسلیحاتی-------------------------------------------- 13

1-2-3-2. تحریم هوایی و مسافرتی--------------------------------------- 13

1-2-3-3. تحریم دیپلماتیک-------------------------------------------- 14

1-2-3-4. تحریم فرهنگی---------------------------------------------- 14

1-2-3-5. گونه­های تحریم اقتصادی-------------------------------------- 14

1-2-4. روش اعمال مجازات علیه تحریم­ها------------------------------------ 15

1-2-4-1. مجازات­های یک جانبه---------------------------------------- 15

1-2-4-2. مجازات­های چند جانبه یا جمعی--------------------------------- 15

1-2-5. تحریم­های یک جانبه علیه ایران-------------------------------------- 16

1-2-5-1. تصویب قانون داماتو در کنگره آمریکا----------------------------- 16

1-2-6. مسئله تحریم از منظر حقوق بین الملل--------------------------------- 17

1-2-6-1. تئوری مشروعیت مطلق تحریم---------------------------------- 17

1-2-6-2. تئوری مشروعیت نسبی تحریم---------------------------------- 18

1-2-6-3. تئوری عدم مشروعیت تحریم----------------------------------- 19

1-2-7. حق توسعه و تحریم­های اقتصادی------------------------------------- 20

1-2-7-1. مبانی توسعه------------------------------------------------ 20

1-2-7-2. ارتباط حق توسعه و تحریم‌های اقتصادی--------------------------- 21

1-2-8. مبانی اعمال تحریم­ها علیه ایران-------------------------------------- 22

1-2-9. لزوم وجود قراردادها در عرصه بين‌المللي-------------------------------- 22

1-2-10. شرایط قرارداد و لزوم اجراي قراردادها-------------------------------- 23

فصل دوم: تحولات برجام و تحریم­ها در موافقتنامه ها و قراردادها---------------- 25

2-1. بررسی مشروعیت تحریم­ها در حقوق بین الملل-------------------------------- 26

2-1-1. بررسی دلایل طرفداران مشروعیت تحریم­ها------------------------------ 26

2-1-2. بررسی دلایل مخالفین مشروعیت تحریم­ها------------------------------ 29

2-2. تحریم مالی و اقتصادی در عصرحاضر---------------------------------------- 35

2-3. توافقنامه­های بین­المللی------------------------------------------------- 42

2-4. ملاحظات حقوقی برجام و قطعنامه------------------------------------------ 44

2-4-1. ادبیات برجام و قطعنامه-------------------------------------------- 44

2-4-2. پذیرش اختیاری پروتکل الحاقی-------------------------------------- 45

2-4-3. احاله لغو تحریم‌ها به سایر قوانین داخلی کشورها------------------------- 45

2-4-4. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل------------------------------------ 46

2-4-4-1. رابطه برجام با قطعنامه و سیر رسیدگی مراجع ذی­صلاح داخلی---------- 47

2-4-4-2. تحلیل مفاد قطعنامه------------------------------------------ 48

2-4-5. تعهد به همکاری در برجام------------------------------------------ 50

2-4-6. برجام سندی داوطلبانه و غیر الزام آور---------------------------------- 51

2-4-6-1. تکالیف حقوقی قول و قرارهای سیاسی برجام----------------------- 52

2-4-6-2. قصد و نیت طرف­های سند برجام-------------------------------- 54

2-4-6-3. طرف­های مذاکره کننده و معاهده­های بین المللی--------------------- 54

2-4-6-4. رعایت اصل توازن در سند برجام--------------------------------- 55

2-5. ماهیت حقوقی تعهدات ایران در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)------------------ 55

2-5-1. برجام، ضمیمه­ی قطعنامه­ی شورای امنیت سازمان ملل--------------------- 56

2-5-2. قطعنامه­ی شورای امنیت سازمان ملل متحد فرع بر برجام------------------- 57

2-5-3. برجام و قطعنامه، دو متن با ماهیتی جداگانه----------------------------- 57

2-6. جایگاه موافقتنامه­ی بین­المللی و قطعنامه در نظام حقوقی ایران--------------------- 58

2-7. وضعیت حقوقی خروج آمریکا از منظر حقوق بین الملل--------------------------- 60

2-7-1. مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در توافقنامه برجام-------------------------- 61

2-7-2. وضعیت حقوقی خروج امریکا از توافقنامه برجام--------------------------- 62

2-7-3. وضعیت حقوقی خروج امریکا از قطعنامه 2231 شورای امنیت---------------- 64

2-7-4. تحریم­های ناشی از خروج آمریکا از برجام------------------------------- 65

2-7-5. برجام و بازگشت تحریم­ها------------------------------------------- 66

2-8. اقامه دعوی ناشی از اعمال تحریم­ها----------------------------------------- 67

2-8-1. اقامه دعوی مسئولیت مدنی علیه دول خارجی در محاکم داخلی-------------- 67

2-8-2. سازوکارهای منطقه­ای---------------------------------------------- 68

2-8-2-1. درخواست بطلان تصمیمات شورای اتحادیه اروپایی------------------- 68

2-8-3. مشروعیت اقدام اتحادیه اروپا از منظر قواعد عام حقوق بین الملل----------- 72

2-8-4. اقدام اتحادیه اروپا و نقض قطعنامههای شورای امنیت-------------------- 72

2-8-3-1. نقض ماده 103 منشور ملل متحد-------------------------------- 75

2-8-3-2. نقض مواد 24 و 25 منشور ملل متحد----------------------------- 75

2-8-3-3. نقض ماده 53 منشور ملل متحد--------------------------------- 76

2-8-4. اقدام اتحادیه اروپا و نقض ماده 59 طرح مسئولیت دولت-------------------- 76

2-8-5. سایر اقدامات حقوقی---------------------------------------------- 77

2-9. امکان طرح دعوی در سطح ملی و سازوکارهای بین المللی------------------------- 78

2-10. معیارهای تشخیص موافقتنامه­های دوجانبه---------------------------------- 79

2-11. چالش­های مرتبط با موضوع--------------------------------------------- 80

2-12. اقامه دعوی در دیوان بین المللی دادگستری---------------------------------- 83

2-13. مسئله ایران از حیث تحلیل حقوقی برنامه عمل مشترک------------------------- 85

فصل سوم: تحریم و بررسی ابعاد آن در حقوق داخلی ایران-------------------- 87

3-1. بررسی تحریم­های اعمالی علیه ایران---------------------------------------- 88

3-1-1. تاریخچه تحریم­های اعمالی علیه ایران---------------------------------- 88

3-1-2. انواع تحریم­های اعمالی علیه ایران------------------------------------ 90

3-1-2-1. تحریم‌های خصوصی (یا ملی)----------------------------------- 90

3-1-2-2. تحریم‌های ساير دولت­ها--------------------------------------- 91

3-1-2-3. تحریم‌های سازمان ملل متحد (شوراي امنيت)----------------------- 97

3-2. تحریم‌های اعمالی از طرف آمریکا------------------------------------------- 99

3-2-1. زمان بندی و رئوس تحریم‌های آمریکا علیه ایران-------------------------- 99

3-2-2. انواع تحریم‌های اعمالي آمریکا بر عليه ايران---------------------------- 102

3-2-3. تشديد تحریم‌های مالي آمریکا پس از بحران هسته‌ای--------------------- 104

3ـ2ـ4. تحریم‌های گسترده‌محور------------------------------------------- 104

3-2-5. تحريم‌هاي هوشمند و تحريم‌هاي مالي هدفمند-------------------------- 114

3-3. تحریم‌های اعمالی از طرف اتحادیه اروپا و سایر کشورها-------------------------- 118

3-3-1. تحریم‌های اعمالی از طرف اتحادیه اروپا------------------------------- 118

3-3-2. تحریم‌های اعمالی از طرف سایر کشورها------------------------------- 121

3-4. تحریم‌های قطعنامه‌ای شورای امنیت--------------------------------------- 123

3-4-1. تحریم‌های قطعنامه‌ای در حالت ظاهری آن---------------------------- 123

3-4-2. تحریم‌های قطعنامه‌ای و آثار ناپیدای آن------------------------------- 125

فصل چهارم: تحریم‌های پولی و مالی و آثار آن بر فعالیت‌های بین‌المللی شبکه بانکی--- 131

4-1. تحریم‌های پولی و مالی در حقوق بین الملل---------------------------------- 132

4-1-1. تاریخچه تحریم­های پولی و مالی------------------------------------- 132

4-1-2. تحریم‌های پولی و مالی؛ اهداف و تعاریف------------------------------- 135

4-1-3. انواع و ابعاد مختلف تحریم­های پولی و مالی---------------------------- 137

4-2. تحریم‌های پولی و مالی علیه ایران----------------------------------------- 146

4-2-1. تاریخچه تحریم­های پولی و مالی علیه ایران----------------------------- 146

4-2-2. انواع و کیفیت تحریم­های پولی و مالی علیه ایران------------------------ 148

4-2-3. مشروعیت و اهداف تحریم­های پولی و مالی علیه ایران--------------------- 154

4-2-3-1. اعمال نامشروع صلاحيت برون‌مرزي----------------------------- 154

4-2-3-2. اعمال صلاحیت ایالات متحده برقلمرو کشورهای دیگر--------------- 156

4-2-3-3. اعمال صلاحیت برون‏مرزی براساس نظریه آثار یا نتایج مهم‏------------ 158

4-2-3-4. قانون داماتو و تقابل آن بااصل تساوی حاکمیت دولت­ها--------------- 159

4-2-3-5. اهداف تحریم‌های پولی و مالی علیه ایران------------------------- 161

4-3. آثار و پیامدهای تحریم­ها------------------------------------------------ 161

4-3-1. آثار و پیامدهای انواع تحریم­ها-------------------------------------- 161

4-3-1-1. تاثیرات تحریم بانک‌ها بر روی سیستم پولی و مالی کشور------------- 165

4-3-1-2. تاثیرات تحریم بانک‌ها بر سودآوری شرکت‌ها:---------------------- 166

4-3-1-3. ایجاد نااطمینانی در اقتصاد------------------------------------ 169

4-3-2. آثار تحریم­های پولی و مالی بر فعالیت‌های بین‌المللی نظام بانکی ایران--------- 169

4-3-3. ارزیابی اثربخشی تحریم‌ها علیه فعالیت‌های بین‌المللی نظام بانکی ایران-------- 170

4-3-3-1. ارزيابي كارآيي تحریم‌ها بر سه بانك مطرح كشور-------------------- 170

4-3-3-2. دلایل آسیب پذیری نظام بانکی کشور---------------------------- 172

4-3-3-3. راهکارهای نظام بانکی کشور برای مقابله با تحریم‌ها----------------- 172

4-3-3-4. تحریم بانک مرکزی؛ اهداف و راهکارها--------------------------- 173

4-4. گزینه‌های غیر حقوقی مقابله با تحریم­ها------------------------------------- 175

4-4-1. گزینه‌های سیاسی----------------------------------------------- 175

4-4-1-1. جلوگیری از اجماع جهانی علیه ایران---------------------------- 175

4-4-1-2. راه­هاي مقابله با تحریم‌های اخير بين المللي----------------------- 177

4-4-1-3. نفوذ در اتحاد کشورهای مختلف-------------------------------- 178

4-4-2. گزینه‌های مالی و اقتصادی بین المللی-------------------------------- 179

4-4-2-1. یارگیری جدید و تجدیدنظر در شرکای مالی و اقتصادی--------------- 179

4-4-2-2. همکاری مالی و اقتصادی با کشورهای دوست و همسایه-------------- 180

4-5. گزینه‌های حقوقی مقابله با تحریم‌ها---------------------------------------- 182

4-5-1. اصلاح قوانین و شیوه‌های حقوقی و رفع نواقص-------------------------- 182

4-5-1-1. بررسی اصل 81 قانون اساسی---------------------------------- 183

4-5-1-2. بررسی اصل 44 قانون اساسی---------------------------------- 184

4-5-1-3. بررسی قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی---------------- 187

4-5-1-4. مذاکرات مالی و اقتصادی و اهمیت آن در عصر حاضر---------------- 189

4-5-1-5. ایرادات و کاستی‌های مذاکرات مالی و اقتصادی و راه‌های رفع آنها------- 191

4-5-2. فعال شدن حقوقدانان بین‌المللی و جنبش نرم افزاری در مواجهه با تحریم‌ها---- 192

4-5-2-1. اهمیت عرصه‌های بین‌المللی و رفع اوضاع نامناسب آن در تحریم-------- 192

4-5-2-2. وظیفه حقوقدانان بین‌المللی در تولید علم و مقابله با تحریم‌های ناروا----- 195

4-6. اقامه دعوی در محاکم بین المللی جهت کاهش آثار تحریم‌ها---------------------- 196

4-6-1. طرح دعاوی در ارتباط با تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران----------------- 196

4-6-2. بررسی دعاوی طرح شده و امکان طرح دعاوی بیشتر---------------------- 198

جمع بندی مطالب----------------------------------------------- 200

منابع و مآخذ------------------------------------------------- 204

منابع فارسی------------------------------------------------------------- 205

منابع انگلیسی----------------------------------------------------------- 213