قابل ذکر است که فایل Pdf و Word کتاب در صورت تمایل مشتری پس از خرید ارسال میگردد.

تنگه هرمز مهم‌ترین شاهراه ترانزیت دریایی و کشتی­رانی است و تنها راه ورود به خلیج فارس و دسترسی دریایی به کشورهای منطقه محسوب می‌شود. در همین راستا در این اثر سعی شده است که علاوه بر تشریح کامل رژیم حقوقی تنگه هرمز و کشتی‎رانی در آن به بحث جبران خسارات به هنگام بروز حوادث پرداخته شود تا زیان دیدگان از حوادث دریایی به حقوق خود آشنا شوند. چون به اعتقاد ما الزام به جبران خسارت بخشی از پیشگیری است. زیرا پرداخت غرامت یا اعاده وضع به حال سابق که بار مالی دارد به هر حال بخشی از سرمایه مسبب حادثه را بخود اختصاص خواهد داد و این امید وجود دارد که با وضع مقررات سختگیرانه در زمینه کشتی­رانی و جبران خسارت هر شخص حقیقی یا حقوقی که بالقوه می‏تواند یک زیان رساننده باشد را وادار به رعایت مقررات ایمنی و به حداکثر رسانیدن احتیاط‎های لازم بکند. لذا در این مطالعه نگارندگان سعی کرده­اند که بحث رژیم حقوقی تنگه­ها با تاکید بر تنگه هرمز، خسارت و جبران خسارت در تصادم دریایی و سایر مباحث مربوطه را مورد بررسی قرار دهند.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه مؤلفان----------------------------------------------------------------- 2

فصل اول: تاریخچه و مفاهیم پایه-------------------------------------- 1

1-1. تاریخچه----------------------------------------------------------------- 2

1-2. تعاریف پایه--------------------------------------------------------------- 4

1-2-1. حقوق دریاها----------------------------------------------------------- 4

1-2-2. تنگه­های بین­المللی (تنگه هرمز)--------------------------------------------- 5

1-2-3. تصادم کشتیها---------------------------------------------------------- 7

1-2-4. دولت ساحلی و قلمرو دریایی------------------------------------------------ 7

1-2-5. مناطق دریایی----------------------------------------------------------- 8

1-2-5-1. آب­های داخلی-------------------------------------------------------- 8

1-2-5-2. آب­های سرزمینی------------------------------------------------------ 8

1-2-5-3. آبهای مجمع الجزایری--------------------------------------------------- 8

1-2-5-4. منطقه نظارت یا مجاور-------------------------------------------------- 9

1-2-5-5. منطقه انحصاری اقتصادی------------------------------------------------ 9

1-2-5-6. فلات قاره------------------------------------------------------------ 9

1-2-6. دریای آزاد------------------------------------------------------------ 10

1-2-7. آبراه بین‌المللی--------------------------------------------------------- 10

1-2-8. عبور ترانزیت---------------------------------------------------------- 10

1-2-9. عبور بی­ضرر----------------------------------------------------------- 11

1-3. چگونگی شکل­گیری حاکمیت تنگه هرمز---------------------------------------- 13

1-3-1. حاکمیت تنگه هرمز در دوره باستان و دوران اسلامی------------------------------ 14

1-3-2. حاکمیت تنگه هرمز در دوره اسلامی------------------------------------------ 16

1-4. منابع بین‌المللی حقوق حمل و نقل دریایی--------------------------------------- 19

1-4-1. کنوانسیون لاهه 1924 و پروتکل الحاقی کنوانسیون لاهه-ویزبی 1968---------------- 20

1-4-2. کنوانسیون هامبورگ---------------------------------------------------- 21

1-4-3. کنوانسیون روتردام 2008------------------------------------------------- 22

فصل دوم: رژیم حقوقی ترانزیت در تنگه­های بین­المللی---------------------- 27

2-1. اهمیت ترانزیت در تنگه­ها--------------------------------------------------- 28

2-3. نظام حقوقی حاکم بر تنگه­های بین المللی--------------------------------------- 30

2-3-1. نظام عبور بی ضرر از تنگه ها----------------------------------------------- 30

2-3-2. نظام حقوقی حاکم بر کشتی رانی در تنگه­ها------------------------------------ 33

2-4. تدوین حقوق دریاها------------------------------------------------------- 34

2-5. ترانزیت در تنگه­ها--------------------------------------------------------- 36

2-5-1. مبانی حقوقی تنگه­ها طبق حقوق عرفی و کنوانسیون دریای سرزمینی----------------- 36

2-5-2. رژیم حقوقی آبراهه­های بین­المللی و حق عبور----------------------------------- 38

2-6. حقوق و تکالیف در ترانزیت دریایی--------------------------------------------- 41

2-6-1. حقوق و تکالیف دولت­های ساحلی------------------------------------------- 41

3-6-2. حقوق حاکم بر شناورهای خارجی در آب­های سرزمینی---------------------------- 42

2-6-3. حقوق دولت­های ساحلی در عبور ترانزیت-------------------------------------- 42

2-7. حقوق دولت ساحلی در تنگه­ها----------------------------------------------- 45

فصل سوم: رژیم حقوقی حاکم بر تنگه هرمز------------------------------ 47

3-1. موقعیت جغرافیایی تنگه هرمز------------------------------------------------ 48

3-2. رژیم حقوقی حاکم بر تنگه‌های هرمز------------------------------------------- 49

3-3. اصول حقوقی تنگه هرمز و مواضع ایران----------------------------------------- 51

3-3-1. اصول حقوقی حاکم بر کشتیرانی در تنگه هرمز و موضع ایران----------------------- 51

3-3-2. اصل حق عبور بی­ضرر از تنگه هرمز بر اساس قانون دریایی ایران---------------------- 52

3-4. کنوانسیون 1982 و تنگه هرمز------------------------------------------------ 54

3-4-1. اصول حقوقی حاکم بر تنگه هرمز براساس کنوانسیون 1982 مونتگوبی----------------- 54

3-4-2. رژیم عبور و مرور حاکم بر تنگه هرمز بر اساس کنوانسیون 1982--------------------- 57

3-4-2-1. رژیم دریای سرزمینی حاکم بر تنگه هرمز------------------------------------ 58

3-4-2-2. رژیم اعمال صلاحیت بر انواع کشتی­ها-------------------------------------- 58

3-5. وضعيت تنگه­ي هرمز از نظر حقوق بين الملل------------------------------------- 59

3-6. رژیم حاکم بر کشتیرانی در تنگه هرمز و موضع ایران و عمان-------------------------- 63

3-6-1. حقوق ایران و عمان در تنگه هرمز------------------------------------------- 64

3-6-2. حقوق و تکالیف دولت ایران در تنگه هرمز براساس قوانین داخلی--------------------- 65

3-6-3. موضع ایران براساس کنوانسیون 1958 در تنگه هرمز----------------------------- 66

3-7. استراتژی­های مسدود کردن یا نکردن تنگه هرمز---------------------------------- 67

3-7-1. استراتژی مسدود کردن تنگه هرمز------------------------------------------- 69

3-7-2. استراتژی­های مسدود نکردن و تأمین امنیت تنگه هرمز---------------------------- 70

3-7-3. چگونگی مسدود نمودن تنگه هرمز------------------------------------------- 71

فصل چهارم: خسارت و جبران خسارت در حمل و نقل دریایی------------------ 73

4-1. خسارت---------------------------------------------------------------- 74

4-1-1. تعریف خسارت--------------------------------------------------------- 74

4-1-2. انواع خسارت دریایی----------------------------------------------------- 75

4-1-2-1. خسارت‌های مادی یا پولی----------------------------------------------- 75

4-1-2-1-1. تخریب مناطق ساحلی----------------------------------------------- 76

4-1-2-1-2. ورود خسارت به کشتی‌ها‏‏---------------------------------------------- 77

4-1-2-2. خسارت‌های جانی و بدنی----------------------------------------------- 82

4-1-2-2-1. خسارت به افراد کشتی----------------------------------------------- 82

4-1-2-2-2. خسارت به افراد ساحلی---------------------------------------------- 83

4-1-2-3. خسارت‌های معنوی حیثیتی--------------------------------------------- 84

4-1-2-4. خسارات محیط‌ز‏‏یستی------------------------------------------------- 86

4-1-2-4-1. خسارات به بنادر و چاه‌ها---------------------------------------------- 86

4-1-2-4-2. خسارات زیست محیطی---------------------------------------------- 89

4-1-2-4-3. خسارات ناشی از آلودگی نفتی و غیر نفتی--------------------------------- 91

4-1-2-5. خسارت‌های ناشی از عملیات نجات رسانی----------------------------------- 99

4-1-3. ویژگی­های خسارت---------------------------------------------------- 102

4-1-3-1. مبانی نظری خسارت------------------------------------------------- 102

4-2. جبران خسارت---------------------------------------------------------- 103

4-2-1. تعریف جبران خسارت-------------------------------------------------- 103

4-2-2. چارچوب نظری مسئولیت و جبران خسارت----------------------------------- 105

4-2-3. ویژگی­های جبران خسارت----------------------------------------------- 106

4-2-3-1. مسلم و قطعي بودن خسارت-------------------------------------------- 106

4-2-3-2. عدم جبران قبلي خسارت---------------------------------------------- 107

4-2-3-3. نامشروع بودن خسارت------------------------------------------------ 108

4-2-3-4. مستقيم بودن خسارت------------------------------------------------ 108

4-2-4. چگونگی تعیین میزان خسارت (دامنه و میزان)--------------------------------- 108

4-3. حقوق و تکالیف در جبران خسارت------------------------------------------- 110

4-3-1. حقوق و تکالیف زيان‌دیده------------------------------------------------ 110

4-3-2. حقوق و تکالیف مسبب حادثه--------------------------------------------- 112

4-4. شیوه‌های جبران خسارات دریایی-------------------------------------------- 113

4-4-1. شیوه‌های مالی-------------------------------------------------------- 113

4-4-1-1. جبران خسارت با بیمه دریایی------------------------------------------- 114

4-4-1-2. پرداخت هزینه‌ها و مخارج---------------------------------------------- 118

4-4-1-3. پرداخت غرامت----------------------------------------------------- 119

4-4-1-4. صندوق بین‌المللی جبران خسارت آلودگی نفتی------------------------------ 122

4-4-2. شیوه‌های پیشگیرانه---------------------------------------------------- 123

4-4-3. شیوه‌های جبرانی------------------------------------------------------ 125

4-4-3-1. اعاده وضع به حال سابق----------------------------------------------- 125

4-4-3-2. پاکسازی دریاها----------------------------------------------------- 127

4-4-4. جلب رضایت زيان‌دیده-------------------------------------------------- 128

4-5. رویه قضایی------------------------------------------------------------ 129

4-5-1. قضیه تنگه کورفو------------------------------------------------------ 129

4-5-3. پرونده گابچيكو- ناگي ماروس--------------------------------------------- 130

4-6. جبران خسارت در حقوق دریایی--------------------------------------------- 133

4-7. جبران خسارت در قوانین داخلی ایران----------------------------------------- 136

4-7-1. قانون بیمه‌ای ایران----------------------------------------------------- 136

4-7-2. قانون دريايي ايران----------------------------------------------------- 137

4-7-3. آئین‌نامه بندرهاي ايران-------------------------------------------------- 137

4-8. کنوانسیون­های بین­المللی مرتبط با جبران خسارت------------------------------- 138

4-8-1. کنوانسیون بین‌المللی کانتینرهای ایمن در کلیه بنادر کشور----------------------- 138

4-8-2. كنوانسيون بين­المللي آمادگي، مقابله و همكاري در برابر آلودگي نفتي---------------- 138

4-8-3. كنوانسيون بين المللي جلوگيري از آلودگي ناشي از كشتي­ها----------------------- 139

4-8-4. كنوانسيون بين المللي نجات دريايي---------------------------------------- 139

4-8-5. كنوانسيون سازمان بین‌المللی دریانوردی------------------------------------- 141

4-8-6. ساير اسناد بين‌المللي مرتبط با جبران خسارت--------------------------------- 142

4-8-6-1. قوانین دریایی 1906 انگستان------------------------------------------- 142

4-8-2-2. کنوانسیون 1982 حقوق دریاها------------------------------------------ 143

4-8-2-3. كنوانسيون بين المللي جستجو و نجات دريايي------------------------------- 143

4-8-2-4. كنوانسيون بين المللي ايمني جان افراد در دريا------------------------------ 144

4-8-2-5. کنوانسیون نیویورک حقوق بهره‌بر‏داری از آبراهه‌‌های بین‌المللی با مقاصد غیرکشتیرانی-- 144

4-8-2-6. کنوانسيون مداخله درياي آزاد، در صورت بروز حوادث آلودگي نفتي---------------- 146

4-8-2-7. كنوانسيون محيط زيست درياي خزر-------------------------------------- 147

4-8-2-8. کنوانسیون جلوگیری از آلودگی محیط دریایی از طریق دفع زائدات و سایر مواد------- 147

4-9. نحوه اثر گذاری قواعد بین‌المللی بر مسئولیت­های ناشی حوادث دریایی----------------- 148

4-9-1. کنوانسیون بین‌المللی مسئولیت مدنی برای خسارت ناشی از آلودگی نفتی------------- 148

4-9-2. کنوانسیون بین‌المللی برای ایجاد صندوق بین‌المللی جبران خسارت آلودگی نفتی-------- 149

4-9-3. حل و فصل اختلافات دریایی---------------------------------------------- 151

4-9-3-1. محاکم ملی-------------------------------------------------------- 151

4-9-3-2. حل اختلافات در کنوانسیون 1982--------------------------------------- 152

4-9-3-3. دادگاه بین‌المللی حقوق دریاها------------------------------------------ 153

جمع‌بندی مطالب----------------------------------------------- 156

منابع و مآخذ-------------------------------------------------- 161

منابع فارسی---------------------------------------------------------------- 162

منابع انگلیسی-------------------------------------------------------------- 168